Het idee om een Nederlands pand van Prologis te ontwikkelen volgens de WELL Building Standard ontstond door een kerstkaart die de M3E Groep, een adviesbureau dat zich onder meer met duurzaamheid bezighoudt, in 2017 rondstuurde. De kaart, met de tekst “We wish you well” (een verwijzing naar de WELL Building Standard), zette Arthur van Kooij van Prologis aan het denken over de verdere bijdrage die een gebouw kan leveren aan het welzijn van de mensen die er werken.
Lothar Wijnand, directeur subsidieadvies en kwaliteitskeurmerken van M3E, legt de logica achter WELL uit: “De vraag naar gezonde en comfortabele gebouwen neemt toe. Systemen als BREEAM en het bouwbesluit zijn niet toereikend om gebruikerseisen afdoende te honoreren. Ze zijn te zeer gericht op zaken als energiebesparing. Het zijn beoordelingstools die geen rekening houden met de mensen. Zo kan een gebouw een hoge duurzaamheidsscore halen zonder dat de gebruikers van dat gebouw er profijt van hebben.”
In april 2016 bezocht Wijnand het International WELL Building Institute (IWBI) in de Verenigde Staten. De WELL-benchmark sprak hem direct aan. “Het is een heel goed doordachte business case,” zegt Wijnand. “De achterliggende gedachte is dat gezondheid en welzijn productiviteitsverhogend werken. Als je bedenkt dat bedrijven vaak 90 procent van hun geld aan personeel uitgeven en 1 procent aan energie, dan is de focus van WELL niet meer dan logisch.”
“Een distributiecentrum ontwikkelen op basis van WELL vraagt een meer mensgerichte benadering. Het vereist specifieke architectonische en technologische aanpassingen en voorzieningen, zoals vloerverwarming, bedienbare ramen, drielaags beglazing en functies voor extra daglichttoetreding. We hebben vervolgens gekeken welke verdere maatregelen we konden nemen en hebben die samen met ontwerpbureau DoepelStrijkers uitgewerkt.”
Alles opnieuw
Toen de WELL Building Standard in 2014 tot stand kwam, was die op kantoorpanden toegesneden. Timo van Vliet, de WELL-specialist bij M3E, beschrijft de evolutie: “Vanaf 2015 besloot het IWBI de standaard te hanteren als een checklist waarmee afzonderlijke projecten hun eigen scorecards konden ontwikkelen. Wij deden dat voor Prologis.”
Van Vliet werd gevraagd de Amerikaanse standaarden aan te passen aan Europese eisen, en de WELL-richtlijnen om te schrijven naar de Nederlandse normen en regels. Dat betekende dat alles opnieuw moest worden beschreven. “WELL formuleert het doel, het resultaat dat je voor ogen hebt,” aldus Van Vliet. “Vervolgens is het aan ons om dat doel te vertalen en onze eigen definitie te formuleren.”
Vragenlijsten
Nu Tilburg DC5 voltooid is, kan het effect van de WELL-maatregelen worden gemeten en gemonitord. Wijnand hierover: “Van veel zaken is het exacte rendement vooraf lastig te bepalen. Zo zijn er nauwkeurig omschreven richtlijnen voor de luchtkwaliteit in kantoren, maar er is vooralsnog te weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de luchtkwaliteit in distributiecentra. Via vragenlijsten willen we de komende tijd een beter beeld krijgen van de gezondheids- en welzijnseffecten van de genomen maatregelen. Ik zou blij zijn als de ruimtelijke kwaliteit en het binnenklimaat als merkbaar prettiger worden ervaren, en als de gebruikers de komende jaren de verschillen merken.”